Wallerapparaat

Het is een tongbreker, maar het zet de naam van de in Delft afgestudeerde chemicus François Gerard Waller (1860-1935) wel op de kaart. In 1892 vindt Waller een rookgasverzamelaar uit die de hoeveelheid koolstofmonoxide en zuurstof analyseert, waardoor zo efficiënt mogelijk gestookt kan worden.

Waller heeft meer talenten. Op zijn 25^ste wordt hij mededirecteur van de Gist- en Spiritusfabriek, het bedrijf van zijn oom Jacques van Marken. Commercieel weet Waller van de fabriek een groot succes te maken, in binnen- en buitenland. Als hij in 1925 afscheid neemt als president-directeur is ‘de Gist’ een wereldwijd concern. Waller draait daarna nog jarenlang in de top van BV Nederland mee. Hij is onder meer commissaris van De Nederlandsche Bank en Philips’ Gloeilampen, lid van de Mijnraad en de eerste voorzitter van het Verbond van Nederlandsche Werkgevers.

Die neus voor commercieel succes heeft hij ook al in 1892. Zodra zijn rookverzamelaar klaar is, richt Waller samen met Van Marken en diens compagnon H. Tutein Nolthenius een bedrijf op. Het krijgt de naam Bureau voor Economische Stoomproductie op, kortweg Econosto. Vier jaar later neemt H. Doyer de dagelijkse leiding over, verhuist het bureau naar Rotterdam en richt het zich meer op elektrische installaties. Dat Econosto nog jarenlang kan teren op het succes van Wallers vinding blijkt wel uit de papieren in het Stadsarchief. Van de internationale patenten die in 1892 worden uitgegeven tot een prospectus uit 1928: ‘Dit toestel blijkt nog altijd “up to date” te zijn.’ Deze claim komt van Econosto zelf, maar de praktijk geeft het bedrijf gelijk. Tot aan de Tweede Wereldoorlog blijven de apparaten in gebruik. Een ongekend succes in een periode waarin de technologische vernieuwingen elkaar razendsnel opvolgen.

Logo van Econosto (Archief 188, inv.nr 166)