De armenschool aan de lakengracht, in 1732 getekend door Willem van der Lelij (TMS 26890)
De euro is zo gek nog niet
Het begint simpel met optellen en aftrekken of zoals de schoolmeester in chique Latijn boven de opgavenbriefjes zet: additio en substractio. Maar als je wat verder bent, krijg je te maken met de multiplicatio en de diviso, ofwel vermenigvuldigen en delen. De sommen komen uit een stapel van 82 briefjes met rekenopgaven uit het einde van de achttiende eeuw, bewaard in het archief van de Kamer van Charitate. Dat wijst erop dat ze zijn opgesteld door een schoolmeester aan een van de drie armenscholen. Hij heeft voor zichzelf een antwoordenboekje gemaakt, zodat hij het werk van de leerlingen snel kan nakijken.
Bij gezinnen die steun ontvangen van de Kamer van Charitate, ontbreekt doorgaans het geld om de kinderen naar een gewone school te sturen. Daarom richt de Kamer speciale armenscholen op, waar zij gratis terecht kunnen. Onderwijs wordt namelijk gezien als het middel bij uitstek om ervoor te zorgen dat de kinderen op den duur in staat zijn om hun eigen brood te verdienen en niet net als hun ouders tot armoede vervallen. Het is dan ook niet zo gek dat veel sommen over geld gaan. Wie in een winkel werkt of zelf in de handel gaat, zal toch op zijn minst de waarde moeten kennen van alle munten die in omloop zijn. Dat zijn er nogal wat in die tijd: stuivers, daalders, kronen, schellingen, schilden, dukaten en ga zo maar door.
Zelf ervaren hoe ingewikkeld dat is? Probeer dan deze som maar eens op te lossen.
‘Een kind krijgt op zijn verjaardag van zijn vader een ducaton, van zijn moeder een rijxdaalder, van grootvader een kroon, van grootmoeder een daalder, van zijn oom een agtentwintig, van zijn tante ½ rijxdaalder, van zijn neef een gulden, van zijn nigt ½ daalder, van zijn oudste broeder ½ gulden, van zijn jongste broeder 5 stuivers, van zijn zuster een schelling en een dubbeltje, van zijn buurman twee dubbeltjes en van zijn buurvrouw twee stuivers. Wat bedraagt zijn verjaarsgelt t’samen?’
Veel succes! En als u er niet uitkomt, realiseert u zich in elk geval: die euro is zo gek nog niet.
Wilt u de oplossing weten, of controleren of uw oplossing correct is? Klik dan hier: https://www.stadsarchiefdelft.nl/365-oplossing/