Kunst delven

Kunstminnend Delft moppert begin jaren twintig van de twintigste eeuw. Het gemeentebestuur heeft ‘weinig tot niets’ voor cultuur over en stadsgenoten lijken kunst ‘min of meer als verderfelijk’ te beschouwen. In 1923 wordt Kunstkring Delft opgericht om dit tegen te gaan. Cynici voorspellen een snel einde, ervan uitgaand dat kunstenaars niet samen in één vereniging kunnen opereren.

Maar Kunstkring Delft gaat juist een bloeiend bestaan tegemoet. Kunstenaars en cultuurliefhebbers zijn enthousiast om gezamenlijk het culturele leven van Delft een zetje te geven met voordrachten, muziekavonden en tentoonstellingen. Vanaf 1927 geeft de kring onder leiding van graficus Rijk van Lavieren zelfs een eigen maandblad uit: De Delver, ‘een tijdschrift voor toegepaste kunst, grafische kunst, toonkunst, letterkunde, houtsneden, ex libris, barok, poëzie, enz.’ De opsomming is lang, maar dat is bewust. Elke kunstvorm heeft in dit periodiek evenveel recht van spreken.

Stadsarchief Delft bezit een complete collectie van alle jaargangen van De Delver. Het is een feest om deze bundels door te bladeren. Ieder jaar heeft de kaft een andere kleurschakering en een net iets andere opmaak. De hand van Rijk van Lavieren is onmiskenbaar aanwezig, net als de invloed van leden van het eerste uur: Herman Veldhuis, Henk de Rouw en Henk Etienne. De artikelen worden steevast geïllustreerd met foto’s, grafische werken of tekeningen, regelmatig speciaal voor het tijdschrift gemaakt.

Natuurlijk is De Delver op het Delftse circuit gericht, maar de naam is vooral een oproep om ‘te delven naar het schoone en de ware kunst aan het licht te brengen’ zoals begin 1940 nog in een advertentie staat. Dat lukt veertien jaar lang. Tegen oorlogsgeweld blijkt de schoonheidsminnende club niet bestand; in juli 1941 verschijnt het laatste nummer.

Rijk van Lavieren, Cover tijdschrift De Delver, ca. 1925 (TMS 133222)