Hemelse klanken

Ondanks de stadsbrand van 1536 is er verrassend veel archief bewaard gebleven van de Delftse parochiekerken. Een van de pareltjes is deze oorkonde van de Utrechtse bisschop uit 1462. Hij betuigt hierin steun voor een initiatief van het stadsbestuur om de kerkmuziek op een hoger peil te brengen.

In middeleeuwse kloosters en kapittelkerken is het gebruikelijk om zeven keer daags de zogenaamde getijden te zingen. In de vijftiende eeuw willen ook gewone parochiekerken de liturgie opluisteren met deze cyclus van gezangen. Tot eer van God en Zijn heiligen, maar ook om de status van kerk en stad te verhogen. In de Oude Kerk worden in 1450 getijdenmeesters benoemd om een en ander te organiseren. De Nieuwe Kerk volgt enkele jaren later. Schoolmeester Sibrand verzorgt hier vanaf 1455 op hoogtijdagen met scholieren en een aantal priesters en leken polyfone ofwel meerstemmige zang. Zij doen dit allemaal puur uit liefhebberij. Het is goed bedoeld, maar om het zingen echt op een hoger plan brengen, is het nodig beroepskrachten aan te stellen. En daar is veel geld voor nodig.

In 1462 sticht het stadsbestuur ter structurele ondersteuning van de Zeven-Getijdencolleges een broeder- en zusterschap. Die wordt gewijd aan de patroonheiligen van de beide kerken, Hippolytus en Ursula. De leden betalen een jaarlijkse bijdrage om de plechtigheden in stand te houden. Als beloning krijgen zij gedurende hun leven mooie muziek en na hun overlijden verzorgen de getijdenmeesters een requiemmis en voorbeden voor hun zielenheil. De bisschop betuigt zijn instemming en zelfs Paus Pius II geeft het initiatief een zetje in de rug. Hij verleent iedereen die binnen twee jaar lid wordt, het recht om zelf een biechtvader te kiezen. Dit is een begerenswaardig privilege, want velen biechten liever enigszins anoniem bij een minderbroeder of een andere ordegeestelijke dan bij hun eigen parochiepriester.

De gewenste professionalisering slaagt. Van beide kerken zijn registers overgeleverd met namen en honoraria van zangers. Velen zijn afkomstig uit de Zuidelijke Nederlanden, waar polyfonie op hoog niveau wordt beoefend. Helaas is in Delft geen collectie handgeschreven koorboeken bewaard zoals van de Leidse Pieterskerk. Maar toch kunnen we in die ronduit unieke verzameling een glimp opvangen van wat er in Delft wordt gezongen. Zo staan er liefst tien composities in van Joachimus de Monte, tenor in de Nieuwe Kerk sinds 1553. Dit Angelus Domini is vast en zeker ook hier uitgevoerd.

Beluister hier het Angelus Domini van Joachimus de Monte, uitgevoerd door het Egidius Kwartet en College: http://www.youtube.com/watch?v=2j3ZZvrnu_M]