Gemengde relaties – Stadsarchief Delft

Gemengde relaties

23 februari 1946

Heel wat Delftenaren hebben de laatste tijd iets te vieren. De Canadese militairen gaan binnenkort terug naar huis, en dus vinden er verschillende trouwpartijen plaats. Vaak met een feest, soms snel nu de overtocht opeens geregeld is. Corry en George uit de Bankastraat plaatsen een advertentie in de krant omdat ze ‘wegens vervroegd vertrek’ alvast getrouwd zijn. ‘Toekomstig adres: Canada’ – het grote avontuur tegemoet.

Bevrijdingsbaby’s
Voor lang niet alle liefjes van Canadese soldaten ligt zo’n toekomst in het verschiet. Dat wordt pijnlijk duidelijk in deze weken – ruim negen maanden na de bevrijding. De Canadese vader is soms al lang niet meer in zicht. Veel vrouwen verzwijgen de ware toedracht van hun zwangerschap, want een ongehuwde moeder geldt nog als ongepast. Hun kinderen komen er vaak pas op latere leeftijd achter dat zij bevrijdingsbaby’s zijn, en dat hun biologische vader aan de andere kant van de oceaan woont.
Nog verder in het nauw zitten de ongehuwde moeders met een kind van een Duitse soldaat. Tijdens de oorlog konden zij de hoon misschien nog wel aan en was er hulp van nationaalsocialistische instanties. Maar na de oorlog lagen de ‘moffenmeiden’ zwaar onder vuur, zeker als zij ook nog eens in verwachting waren. Het spreekt boekdelen dat de Delftse politie kort na de bevrijding liefst driemaal moet uitrukken omdat er een lijkje van een pasgeboren baby is gevonden. Infanticide kwam voor en na die tijd nauwelijks voor. De wanhoop van deze moeders moet onvoorstelbaar groot zijn geweest. Het zijn schrijnende situaties waar – zelfs 75 jaar na dato – nog maar weinig over bekend is.

Canadese legerauto’s halen Nederlandse vrouwen en baby’s op, Groningen, 1946. (Collectie NIOD)

Onbegrip
Niet alleen Delftse jongedames knopen internationale relaties aan. Veel jongemannen verbleven voor de Arbeidsinzet in het buitenland, waar ze soms relatief veel vrijheid genoten en ook vriendinnetjes hadden. Dat waren soms Duitse vrouwen, soms jongedames uit andere landen die door de oorlogsomstandigheden ook op die plek beland waren. Zo’n buitenlandse liefde leverde bij de thuisblijvers nog weleens onbegrip op.
Als een 21-jarige zoon in huize Peereboom in de Professor Krausstraat terugkeert met een Russisch meisje aan zijn zijde, stappen zijn ouders naar de politie om te informeren hoe ze haar weer over de grens kunnen laten zetten. Ook familie De Ruiter in de Paxlaan voelt zich overvallen door een Russische schoondochter. Een vriend slaat alarm omdat het kersverse echtpaar eind januari door de ouders uit huis wordt gezet; de vrouw is ook nog eens in verwachting. De politie onderneemt geen actie, want dat is een familiezaak. Ze moeten zelf maar zien of het lukt om weer onderdak te krijgen.

Terugkeer
Het pad van een gemengde relatie is hobbelig. Dat ervaart ook de Delftse jongeman Mouthaan die in het Oostenrijkse Bregenz in augustus 1945 trouwt met de Griekse studente Marie Antonian. Zij raakt in verwachting en reist met hem mee naar zijn ouders in Delft, op het Bagijnhof. Het huwelijk blijkt geen succes. Het helpt ook niet mee dat Marie Antonian geen verblijfsvergunning krijgt; ze heeft niet eens recht om hier te wonen. Een buurtgenote ontfermt zich over het meisje tot haar familie geld genoeg heeft toegestuurd om haar – na de bevalling – met de baby naar Griekenland te laten terugkeren.
Vader De Graaff vraagt juist of zijn schoondochter Betty Graser naar Delft mag komen, ze zit dit voorjaar nog in het Vreemdelingenkamp in Valkenswaard. Zijn zoon kan zelf geen aanvraag doen, want hij zit nog in het gevangenenkamp in Vught. Het advies van de politie is niet barmhartig voor dit internationale stel. Het is onduidelijk wanneer de man vrijkomt, dus tot die tijd zou Betty voor zichzelf moeten zorgen. Daar komt bij dat niemand weet hoe haar politieke gezindheid is. Ook deze vreemdelinge moet een vreemdelinge blijven.

Het is van een hele andere orde, maar mededogen is er evenmin voor Delftenaren die de economische regels overtreden. Daarover meer in het Bevrijdingsbulletin van 2 maart 1946: Sjoemelaars en sjacheraars.

Dit verhaal is gebaseerd op informatie uit:

Nog vóór de oorlog, maar wel het eerste Delftse huwelijk na het begin van de mobilisatie, 1939. (foto Van der Reijken, SAD 11219)

Ga hier naar alle Bevrijdingsbulletins.

Zelf onderzoek doen naar de Tweede Wereldoorlog in Stadsarchief Delft?

Inloggen