Wie zoet is…

1 december 1945

Het lijkt geen nieuws voor een serieuze krant, toch wemelt het rond 5 december in alle dagbladen van berichten over Sinterklaas. Vijf jaar lang stond de traditie noodgedwongen op een laag pitje. Nu kijkt iedereen uit naar zijn komst. Er zijn jonge kinderen die het feest voor het eerst echt meemaken. Ze kennen de goedheiligman alleen uit verhalen, die – zeker in de Hongerwinter – doordrenkt waren van ‘ongekende lekkernijen’ als chocoladeletters en speculaas.

Snoeperijen
Delft volgt het nieuws op de voet: zal er bij het eerste Sinterklaasfeest in vredestijd ook echt weer wat te snoepen zijn? Etenswaren zijn nog altijd op de bon. Op 11 november start de langverwachte distributie van versnaperingen als chocolade en suikerwerken. Vanaf dat moment zal er iedere twee weken een bon aangewezen worden die recht geeft op het kopen van 100 gram snoepgoed. In de week van 5 december zelfs 200 gram. Met de beperkte middelen probeert iedereen zoveel mogelijk lekkers te maken. De gemeente organiseert demonstraties ‘snoeperijen voor de feestdagen’. De kaarten à 10 cent per stuk zijn in een mum van tijd uitverkocht, waarna nieuwe demonstraties volgen.

Sinterklaas komt aan op het station van Delft, 26 november 1945, foto Van der Reijken

Eind november komt Sint met zijn gevolg naar Delft. Niet met de boot, maar per trein. Het is bijna weer als vanouds, behalve dan dat er geen ‘gul uitgestrooide pepernooten’ zijn. Zo riant is de suikervoorraad nu ook weer niet. Dat neemt niet weg dat het bomvol staat bij het station als de Sint met vijf ‘truffelkleurige zwarte Pieten’ arriveert. Na een rijtoer door het centrum is er een feestmiddag in de Stads Doelen. In de daaropvolgende dagen zijn er meer kinderfeesten, waarbij in alle krantenberichten telkens vermeld wordt wat de Sint uitdeelt. Pepernoten in het Gasthuis, appels en ijs bij de politie en speculaas bij de brandweer.

Hergebruik
De nog altijd heersende schaarste treft uiteraard ook dat andere belangrijke onderdeel van het Sinterklaasfeest: de cadeaus. Fischer’s Bazar (voorheen Haweko) aan het Vrouwenregt is er vroeg bij. In september adverteert de winkelier al met zijn reparatieservice: ‘aanzetten van koppen, armen en beenen’. Kapotte poppen kunnen hier nog vóór 5 december gerepareerd worden. Dat is nodig, want ‘er komen voorloopig nog geen nieuwe’.

Resultaat van de speelgoedinzamelingsactie voor Sinterklaas, foto Van der Reijken

Hergebruik van speelgoed is inderdaad de norm, zeker bij de verschillende inzamelingsacties die georganiseerd worden. Leden van jeugdverenigingen halen huis aan huis oud speelgoed op, dat ze indien nodig zelf herstellen. Het Nederlands Volksherstel zorgt vervolgens voor vervoer naar Middelburg van waaruit de verdeling naar achttien plaatsen op Walcheren wordt geregeld. Wie geen ongebruikt speelgoed heeft liggen, kan toch iets bijdragen. De actie ‘Ieder gezin één pop’ vraagt alle Delftse gezinnen een pop of een knuffelbeest te maken voor kinderen in getroffen gebieden.
Ook voor armlastige kinderen in Delft is aandacht. Brandweerlieden besteden hun wachttijd aan het maken van wiegen, strijkplanken en jeeps. Dankzij al die creativiteit zijn er op 5 december in totaal 900 cadeaus voor 200 kinderen te verdelen.

Wie stout is …
Eveneens creatief is de actie van de drie vrienden Jan (15 jaar), Jopie (11) en Ferdinand (10). De twee jongsten zijn verkleed als zwarte Piet en reizen keurig met een geldig kaartje tussen Rotterdam en Den Haag heen en weer. In de trein zingen ze Sinterklaasliedjes en weten zo bijna 11 gulden op te halen. Geweldig, vinden de jongens. Bedelarij, oordeelt de politie. Agenten halen de jongens bij station Delft uit de trein en nemen ze mee naar het bureau. Voor de drie vrienden geen feestelijke intocht, maar een teleurstellende aftocht: na een reprimande van de politie worden ze opgehaald door hun ouders.

De inzamelingsactie voor Walcheren bevalt zo goed dat de Zeeuwen iets terug willen doen voor de Delftenaren. Daarover meer in het Bevrijdingsbulletin van 8 december 1945: Zeeuwse zwanen.

Dit verhaal is gebaseerd op informatie uit:

• Veritas, mededelingenblad voor Delft en omstreken, 21-9-1945, 3-11-1945, 6-11-1945, 17-11-1945, 20-11-1945, 21-11-1945, 24-11-1945, 26-11-1945, 6-12-1945 en 10-12-1945 (t/m 12-10-1945 via www.delpher.nl)
• Archief 575. Gemeentepolitie
  o 641. Dag- en nachtregister, 23-11-1945

Ga hier naar alle Bevrijdingsbulletins.

Zelf onderzoek doen naar de Tweede Wereldoorlog in Stadsarchief Delft?