Familie in beeld

De beeldcollectie van Stadsarchief Delft is onlangs aangevuld met een collectie portretfoto’s van de familie van een Delftse zilver- en goudsmid. De prachtige portretten uit voornamelijk de 19^e eeuw werden geschonken door Hanneke Das-Horsmeier. Annika Hendriksen, onze conservator beeld en geluid, vertelt het verhaal achter de schenking.

Achterkleinkind deed grondig onderzoek
Het gaat om familieleden van de Delftse goud- en zilversmid C.E. Jedeloo, overgrootvader van de schenkster. Hanneke Das-Horsmeier had zelf al grondig onderzoek gedaan naar haar overgrootvader en diens naasten. “De collectie portretten werd geschonken met de nodige biografische informatie”, aldus Annika. “Waar informatie ontbrak boden onze archieven en de krantenbank Delpher van de Koninklijke Bibliotheek uitkomst.”

Hofleverancier aan Wijnhaven te Delft
Goud- en zilversmid Cornelis Egbertus Jedeloo (1829-1870) was gevestigd aan de Wijnhaven in Delft. In 1863 vermeldde de Delftse Courant dat het ‘H.M. de Koningin behaagde’ de heer C.E. Jedeloo te benoemen tot H.D. Hofleverancier, waarmee het hem ‘als zoodanig  vergund was H.D.’ (hoogst derzelver) wapens te mogen voeren, waarmee bedoeld werd dat hij het wapen hofleverancier mocht gebruiken. Annika laat weten: “Na het overlijden van Cornelis in 1870 werd de zaak voortgezet door zijn echtgenote onder de naam “Wed. C.E. Jedeloo”. Naast goud, zilver en klokken werd  eind 19^de eeuw in de zaak aan de Wijnhaven ook majolica, porselein en kristal verkocht, blijkens de advertenties.”

Carte de visite
De meeste portretten van deze schenking dateren uit de 19^de eeuw en begin 20^ste eeuw en zijn van het type ‘carte de visite’; “een kleine fotografische afdruk geplakt op een kartonnetje, ongeveer van het formaat van het huidige visitekaartje,” legt Annika uit. “Het oudste portret dateert van circa 1860, en is gemaakt door Jacobus van Koningsveld (1824-1866)  [inv.nr. 265915]. Het is een studioportret van Maria Jedeloo, geboren Schilperoort, die gehuwd was met Hermanus Jedeloo (1790-1877), de vader van C.E. Jedeloo. Hermanus Jedeloo was eveneens goud- en zilversmid van beroep. Ook de overige geportretteerden zijn familieleden en aangetrouwde familie van Cornelis Jedeloo, waaronder de familie Bijl. Van Cornelis zelf is vooralsnog geen portret aanwezig. Wel bevat de schenking een portret van Cornelis’ echtgenote Adriana Hendrika van Kapel [inv.nr. 265914]. Zij huwde op 6 december 1853 Cornelis Egbertus Jedeloo en samen kregen zij twaalf kinderen. De schenking bevat onder meer portretten van hun dochter Hermine en haar latere echtgenoot, de in Delft geboren dominee Johan Elize Bijl (grootouders van de schenkster), en van dochters Marie en Helena Frederika.”

Maria Jedeloo-Schilperoort, gehuwd met Hermanus Jedeloo,
gefotografeerd door J. van Koningsveld. (inv.nr. 265915, Publiek Domein)

Verschillende fotografen en technieken
De portretten zijn gemaakt door verschillende fotografen en uitgevoerd in diverse technieken, zoals albuminedruk, daglichtcollodiumdruk en platinadruk. “Bij cartes de visites staat de fotostudio of fotograaf vaak vermeld op de achterzijde van het kartonnetje, soms voorzien van een weelderige versiering,” aldus Annika. “Ook werd hier vaak het adres vermeld (reden om ook de achterzijden te digitaliseren), waardoor aan de hand van de adresboeken een datering kan worden toegekend, wanneer een datering of leeftijdsaanduiding ontbreekt. Met een kleine slag om de arm, want soms gebruikte een fotograaf nog zijn oude kartonnetjes, terwijl hij verhuisd was naar een nieuwe locatie. Hij of zíj, want Delft kende in de 19^de ook een gerenommeerde vrouwelijke portretfotograaf: Emma Kirchner (1830-1909). Drie portretfoto’s uit deze schenking zijn afkomstig uit haar fotostudio.” De andere Delftse fotografen zijn Henri de Louw (schoonzoon van Emma Kirchner), Charles Abraas, Kouwenberg en Pieter Stek. Andere portretten zijn gemaakt door de fotografen Niestadt (Delft/Schiedam), Schotel (Rotterdam) en Zimmermans (Den Haag).

 
Hermina Elizabeth Cornelia (Hermine) Jedeloo op 9-jarige leeftijd, in de studio van Henri de Louw. (inv. nr. 265907, Publiek Domein)

ds. Johan Elize Bijl, die in 1901 in Delft huwde met Hermine Jedeloo. (inv.nr. 256908, Publiek Domein)

Adriana Hendrika Jedeloo-Van Kapel, echtgenote van Cornelis Egbertus Jedeloo
in de studio van E. Kirchner & comp. (inv. nr. 265914, Publiek Domein)

Advertentie Delftsche Courant, 26 november 1880, met wapen Hofleverancier.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000140228:mpeg21:a0011